Weten kinderen niet meer wie Jan Klaassen is?

Jan Klaassen, de baby en KartrijnIk heb nu een aantal voorstellingen met Jan Klaassen en Katrijn achter de rug.  Wat me opviel tijdens deze voorstellingen was dat de kinderen niet meer automatisch op de vraag “Jullie weten toch wel wie ik ben?” Jan Klaassen antwoorden.

Ze wisten het gewoonweg echt niet. Dreigt Jan Klaassen uit het collectieve geheugen van kinderen te verdwijnen?  Als je deze vraag stelde toen ik zelf nog een kleine jongen was, wist iedereen dat  een man met een kromme muts, grote neus en rode wangen, Jan Klaassen was.

Film van Ome Willem

Maar goed toen was de film van Ome Willem op televisie (die van deze vuist op deze vuist) en hierin zat altijd een stuk poppenspel met Jan Klaassen en Katrijn en hun kleine zoon Jantje.  Ook werd er door kleuterleidsters nog volop poppenkast gespeeld. Ze gebruikten vaak Jan en Katrijn om kinderen dingen te leren. Heel langzaam begint nu de uittocht van de kleuterleidsters die nog de KLOS hebben gedaan. Ze gaan met pensioen.

Voor poppenkastspelen op de basisschool is tegenwoordig ook helemaal geen tijd en aandacht  meer. De PABO-studenten leren het waarschijnlijk ook niet meer. Terwijl poppenspel zo’n geweldig prachtig middel is omdat het op vele ontwikkelingsgebieden van kinderen een beroep doet.  Met poppen krijg je vaak dingen makkelijker aangeleerd en blijven de kinderen het veel beter onthouden dan met voorlezen, vertellen of een instructievideo.

Verstoffen

Op veel basisscholen waar ik kom staat de poppenkast die door de leerkrachten gebruikt kunnen worden in een hoekje van materialenhok van de speelzaal te verstoffen.  Dat vind ik heel jammer. Maar zo nu en dan kom je op een school waar de poppenkast nog in de klas staat en waar poppenkastpoppen in de klas aanwezig zijn. Vaak is dat dan bij zo’n oude KLOS kleuterjuf.

Het zou toch jammer zijn als Jan Klaassen straks helemaal uit beeld is verdwenen. Daarom blijft mijn voorstelling denk nog lang op het repertoire aanwezig en ga ik nog een ander traditioneel Jan KLaassenspel ontwikkelen. Tenminste dat is mijn idee erover.

/door

Met mijn Jan Klaassen voor het eerst in het openbaar te zien

Jan Klaassen, de baby en KartrijnZondag 23 juni is het zover. Dan zal ik voor het eerst mijn versie van Jan Klaassen en de baby in het openbaar spelen. Tot nu toe was het altijd nog voor medecursisten, voor mezelf tijdens de repetities en twee keer voor een privé voorstelling.  De voorstelling zal te zien zijn bij de Griftsteede in het Griftpark in Utrecht. De ingang is aan de van Swindenstraat.

Ik speel hem er twee keer. Om 14.00 uur en om 16.00 uur speel ik hem nog een keer. Wil je meer weten over de inhoud van de voorstelling klik dan hier.

Laatste try-out

Voordat ik naar Utrecht ga om Jan Klaassen te spelen, heb ik nog een laatste try-out voor collega’s tijdens de jaarlijkse seizoensafsluiting van Stichting Provinciaal Overleg Poppenspelers Utrecht. Ik speel de voorstelling op beide locaties in de mobiele poppenkast.  Deze voorstelling kan ook in de poppenkast gespeeld worden.  Ik ben heel benieuwd naar de reacties van mijn collega’s en naar de reacties van het publiek.

/door

Sofie en Najib zijn jarig

De voorstelling die gemaakt is voor Amersfoort 750 jaar staat nu al 10 jaar op het repertoire. Sofie en Najib vieren feest is een afgeleide van ‘Het geheim van de haspelnap’ dat geschreven is door Karin Horst.  Alle Amersfoortse kinderen die in de onderbouw zaten van de basisschool kregen het boekje dat een miniformaat had.  De organisatie van Amersfoort750 had de schrijfster de opdracht gegeven om mij erbij te betrekken zodat ook de jongste kinderen de peuters en kleuters iets feestelijks kregen. Die doelgroep was de organisatie een beetje vergeten. 

Zo heb ik met elementen die in het boek voorkwamen een eigen voorstelling met Sofie en Najib gemaakt.  Sofie is ook een Amersfoorts symbool. Ze komt voor in veel verkeerslichten en op wegwijzers in de de stad. Vanwege dat verkeerslicht is in mijn versie Sofie ook groen.  In het boek draait alles om een draak die onder de waterput op de Hof zit. In mijn verhaal komt die draak ook voor maar ze is haar vleugels kwijt. Sofie en Najib gaan helpen zoeken en de vleugels worden natuurlijk gevonden.

Inmiddels heb ik de voorstelling al heel veel keren gespeeld. In het jubileumjaar van Amersfoort750 speelde ik hem al meer dan 100x.

Veranderingen

In de loop van die 10 jaar is er eigenlijk niet zo heel veel veranderd aan de voorstelling.  Met kleine aanpassingen kan ik hem ook met Sinterklaas, Kerst en Pasen spelen. De sleutel die Govert (de slechterik van het stuk) bij zich heeft is veranderd van een muzieksleutel in een gewone sleutel. Sofie heeft bij een opknapbeurt een donkerder tint groen gekregen en is de nek van Lange Jan, die niet in het boek voorkomt als personage, diverse keren gerepareerd.

Sofie en Najib vieren feest is een van de meest succesvolle voorstellingen geworden.

/door

Nieuwe zender voor geluidsysteem

AKG WMS 470Met de zenders van mijn microfoonsysteem heb ik toch wat minder plezier dan met mijn allereerste draadloze systeem. Bij de eerste zender, dat is het gedeelte dat je bij je draagt, zat er ineens een barst bovenin het kastje, de bodypack transmitter zoals het genoemd wordt.

Kennelijk heb ik hem een keer laten vallen of zo. Zonder dat ik het in de gaten had. Gelukkig is de zender ook zonder ontvanger te koop en heb hem toen vervangen voor een nieuwe.

Storing

Zo ging het een tijd lang goed. Toen deed zich het euvel voor dat als ik bij theater De Tuin in Leusden speelde hij ineens hevig ging storen. Er kwam een hele harde ruis over de boxen. De frequentie die ik gebruikte bleek ook in Leusden gebruikt te worden door Digitenne. De digitale televisie. Dan is het een kwestie van andere frequentie kiezen het probleem is verholpen.

Omdat ik door heel Nederland poppenkast speel heb ik natuurlijk wel een frequentie gekozen die in heel Nederland te gebruiken is zonder dat je storing krijgt.

Wegvallend geluid

Opeens, toevallig ook bij een voorstelling bij Theater de Tuin, viel mijn geluid tijdens de voorstelling weg. Ik bewoog een beetje naar links en het geluid keerde gelukkig weer terug. Het gebeurde tijdens die voorstelling nog een paar keer. Maar waar het aan lag? Geen idee. Toch de zender maar eens aan een nadere inspectie onderworpen. Dit keer geen breuk maar, zit de achterzijde, die met schroefjes vastzit aan de voorkant, wel erg los en heeft de antenne vrij veel speling.  Er een stuk tape omheen geplakt zodat het geheel weer goed bijeen gehouden wordt. Gelukkig die keren erna was er niets meer aan de hand.  Nu is het wel zo dat de zender zo nu en dan wegvalt. Even schudden met het kastje en en hij doet het weer. Echter is dat niet de bedoeling.

Oorzaak?

Waarschijnlijk is het probleem ontstaan doordat ik het kastje niet aan mijn riem bevestigde met de klem maar hem gewoon in mijn kontzak van mijn broek stopte. Kennelijk kan het plastic niet zo goed tegen de ronding van je bil. De onderkant van het kastje wordt meer samengedrukt dan de bovenkant en daar kan het plastic kennelijk niet goed tegen.

De oplossing

Om te voorkomen dat hij straks misschien helemaal niet meer doet heb ik het bedrijf gebeld waar ik het systeem 3 jaar geleden gekocht heb. Dat bedrijf handelt niet meer in mijn merk en hebben min of meer hun webshop aan de kant gedaan. Ze verwezen me keurig door naar een dealer die nog wel mijn AKG systeem verkoopt. Daar ook het probleem voorgelegd. Maar een losse zender verkochten ze niet.  Om nu weer een hele nieuwe set aan te schaffen voor alleen het kastje vond ik wat te ver gaan.

Via een speurtocht op het Internet heb ik een bedrijf gevonden die de PT470 band 7 nog wel kon leveren. Alleen kan dat niet rechtstreeks. Ik kreeg de naam en nummer van een dealer en via hen heb ik nu toch een nieuwe besteld.

Een ding weet ik wel. Die nieuwe draag ik alleen nog maar in het borstzakje van mijn overhemd of ik gebruik de clip voor mijn riem. Ondertussen ga ik wel uitkijken naar een nieuwe zender en ontvanger. Een systeem met een wat robuustere zender. 

/door

Waarom nu toch ook Jan Klaassen?

Wie poppenkast zegt, zegt Jan Klaassen en Katrijn.  Ik moest er niks van hebben. Ik vond Jan Klaassen niks aan.  Vooral door de verhaaltjes waar talloze boekjes van zijn met speeltekstjes om voor kinderen of door kinderen te laten spelen.

Grote voorbeeld

Ik ben groot geworden met de voorstellingen van Poppentheater Toermalijn. ‘De verdwenen maan’, ‘Tra de Trol’, ‘Joeri en de kleine draak’, ‘Een kusje voor Katrientje’, ‘Peter het spitsneusmannetje’ zijn enkele titels van voorstellingen die meerdere keren gezien heb. Bij Camilla Koevoets kwamen Jan Klaassen en Katrijn niet voor.  Ze zeggen wel eens; Waar je mee omgaat word je mee besmet. Dus ook in mijn voorstellingen kwamen ze niet voor. Ook werd er laatdunkend gesproken over Jan en Katrijn.

Jan KlaassenDe ommekeer

Toen ik de Poppentheaterwerkplaats in Amstelveen volgde, hadden we les van Wim Kerkhove. De toenmalig poppenspeler op van de Dam. Hij was op zoek naar een opvolger. Daar kwam het eerst barstje in het bastion van Jan Klaassen, daar wil ik niets van weten. Ook heb ik hem zien spelen op een festival in Meppel. Daar zag ik voor het eerst het traditionele Jan Klaassenspel. Het spel met de generaal, de beul van Haarlem, Dood van Pierlala en de Duivel. Ik vond het geweldig.

Jaren later begon Wim Kerkhove de Jan Klaassen Academie omdat, er zich geen geschikte opvolger had aangediend.  Ook dreigde het Jan Klaassenspel te gaan verdwijnen. De traditionele vorm dan wel te verstaan. Omdat te voorkomen begon hij geïnteresseerden op te leiden tot Jan Klaassenspeler. Egon Adel en Frouke van Zomeren behoorden tot de eerste lichting. Zelf was ik er toen nog niet aan toe.

Weer een paar jaar later zag ik zowel Frouke op het festival in Amersfoort, als Egon op een festival in Weesp, Jan Klaassen en de baby spelen. Dat vond ik super grappig. Geen zoetsappige verhaaltjes zoals de speeltekstjes in de boekjes. Toen was het feest op de Dam omdat Jan 125 jaar geleden op de Dam was begonnen. Er waren naast de Nederlandse Jan ook, Mr. Punch uit Engeland en Pulcinella uit Italië.  Dat was hetgeen wat de doorslag gaf toen ik hoorde dat de Jan Klaassen Academie weer van start ging. Naar aanleiding van de tentoonstelling die er was ben ik het boek van Wim Meilink gaan lezen wat hij heeft geschreven over het traditionele Jan Klaassenspel. Kwam dat even goed uit.  Je moest het ook lezen voor de cursus.

Jan Klaassen, Don Juan en de baby

Zo zijn Jan Klaassen en zijn vrouw Katrijn ook op mijn repertoire terechtgekomen. Een voorstelling in de traditie van het Jan Klaassenspel. Geschikt voor jong en oud. Omdat ik volgend jaar bij Theater de Tuin tijdens de Spaanse week er een voorstelling ga spelen heb ik er Don Juan bijgehaald.  De vrouwenversierder eerste klas.  Maar eigenlijk is het een variant op Jan Klaassen en de baby. Ook heeft de voorstelling elementen uit het Punch and Judy spel en uit het spel van Pulcinella.

Het is heel belangrijk dat het traditionele Jan Klaassenspel blijft voortbestaan. Ik ga er zeker nog een andere voorstelling mee maken.

/door

Geslaagd!

certificaat Jan Klaassen AcademieOp 16 mei was het zover. Op de dag dat Ajax gehuldigd werd vanwege de landstitel had ik mijn eindpresentatie van mijn Jan Klaassenspel. Een variant op Jan Klaassen en de baby. Al de 7 cursisten moesten een stukje spelen in de poppenkast. De poppenkast van de Dam wel te verstaan. Welke poppenspeler wil dat nou niet?  Eerst kwam Luc, een Belg, met zijn verhaal over de verjaardag van Katrijn. Daarna kwam Dennis met zijn variant op Jan Klaassen en de baby. Toen was Mieke aan de beurt met Jan Klaassen en de huisbaas die verdacht veel weg had van de prins met de enorme bril. 

Toen was ik aan de beurt met mijn variant op Jan Klaassen en de baby, waarin Don Juan het aan stok krijgt met Jantje het zoontje van Jan en Katrijn. Na mij kwam Jannie met Katrijn gaat op zangles bij mevrouw Koolmees. Daar weer na was Jacqueline met Jan Klaassen en de rat en de hekkensluiter was Lucienne met Jan Klaassen en de boef/ afwasmachine.

Een aantal had ook familie meegenomen en naast Egon Adel,  de huidige poppenspeler van de Dam in Amsterdam, was ook zijn voorganger Wim Kerkhove aanwezig. De cursuslocatie, het Torpedotheater, heeft Wim samen met een vriend gemaakt en ingericht. Toen heette het nog Pantijn.

Iedereen vond mijn stukje heel erg leuk en goed. Egon is helemaal weg van mijn Jan Klaassenpop en Wim Kerkhove was ook zeer complimenteus.  Na afloop gingen alle nieuwe Jan Klaassens met Egon samen op de foto en zongen ze nog een loflied op de cursusleider.

Nu worden we losgelaten om overal Jan Klaassen en Katrijn met hun verhalen te gaan laten zien.

De Jan Klaassen Academie is een aanrader!

/door

Jan Klaassen try-out is een succes

Eindelijk was het dan zover. Na vele uren droogzwemmen, jezelf terugkijken op video, schaven, verbeteren en toch nog weer veranderen, zat er publiek voor de poppenkast. Om te kijken naar mijn versie van Jan Klaassen en de baby.  Het was de doelgroep die ik op het oog heb voor deze voorstelling. Namelijk de hele familie.

In dit geval was het opa die zijn kleinkinderen, kinderen en vrouw trakteerde op mijn voorstelling omdat hij jarig was. Zoals je op de foto bij dit bericht kunt zien hebben ze genoten van de rare fratsen van Don Juan en de baby van Jan Klaassen en Katrijn.

Het leukste stukje

Het leukste stukje vonden ze dat Jan Klaassen, om Don Juan weer bij kennis te krijgen, Don Juan een kus gaf als zijnde mond-op-mond beademing. Dat Don Juan er helemaal niet van gediend is en vlucht voor nog een kus die Jan hem wel wil geven. De drie klapzoenen van Katrijn met de koekenpan vonden ze ook  geweldig en ook de reanimatie die er op volgt. Het deel waarin Don Juan het aan de stok krijgt met baby Jantje vonden ze heel erg grappig.

Deel 2

Na afloop van de voorstelling werd er al druk gefantaseerd over hoe het verhaal verder zou gaan. Dat Don Juan door de kus van Jan Klaassen ineens niet meer op vrouwen maar op mannen valt. Wat dan komt doordat Katrijn hem met de koekenpan op zijn hoofd heeft geslagen. Het is natuurlijk heel leuk om voort te borduren op de ingeslagen weg. Waar ik dan wel voor moet waken is dat Jan Klaassen en Katrijn de hoofdfiguren blijven, anders wordt Don Juan het en dat is niet de bedoeling.

Familie Stork uit Markelo hartelijk dank dat jullie even voor ‘proefkonijn’ wilde spelen.

/door

Mobiele poppenkast weer als nieuw

mobiele kast nieuw frame Zoals je op de foto kan zien ziet het nieuwe frame (linker foto) er  een stuk steviger uit dan het oude frame (rechter foto). Toen het nieuwe frame, waar ook nog een paar aanpassingen aan moesten worden gedaan, geschilderd was, was tijd om de doeken van het oude frame af te halen.  Er kwam een half kapot frame uit tevoorschijn.

Tussentijdse reparaties

Het oude frame had een al een paar keer een kleine reparatie gehad. Zo is de bovenste balk aan de voorkant in zijn geheel vervangen en de onderste achterbalk ook. Het kleine balkje bij de speelopening had het ook al een keer begeven en is vervangen door een nieuw stukje hout.

Toen de doeken er af waren bleek dat veel balkjes bijeen werden gehouden door de doeken. Was op sommige punten het hout gespleten en zaten de schroeven los. Het is een wonder dat hij niet tijdens een voorstelling al een keer in elkaar is gestort.

Nieuwe frame

Bij de eerste versie van deze poppenkast had ik nog een stok achter op mijn rug en hing de kast op mijn schouders met pilotenband. (Autogordels zijn er ook van gemaakt.) Toen verscheen er een rugzakframe in de kast. De latjes waren dun  en het toneeltje kon ik nog inklappen met een scharnier.  Hierdoor ging na verloop van tijd het toneeltjes steeds verder naar beneden hangen, wat ik weer corrigeerde met een haakje en oog.

Bij het frame wat er op volgde en het zo’n dikke 10 jaar heeft volgehouden heb ik het toneeltje vast gemaakt aan de kast door het uit een stuk te laten bestaan. Bij het nieuwe frame heb ik dat doorgevoerd, alleen zijn nu de balken wat dikker en ook zijn de planken wat breder. Hij is hierdoor ook wat zwaarder geworden. Wat nieuw is bij dit frame is het speelplankje. Dat had de vorige versie nog niet. Ik had een speciaal stuk karton als ik een speelplankje nodig had.

Onzichtbaar

In eerste instantie had ik een doorzichtige blauwe doek voor mijn gezicht. Ik kon alles goed zien en van de andere kant kon je mij nauwelijks zien. Toch was dit brandbaar materiaal en het was synthetisch. Via Showtex uit Soest ben ik er achter gekomen dat er doorzichtig doek bestaat dat Gobelin Thule heet. Dat is ook doorzichtig en als er strijklicht op valt ben ik niet te zien. Schijnt de zon of een spot recht op je gezicht dan kan iedereen je wel goed zien. Daarom zitten er nu twee stukken  Thule voor mijn gezicht. Waardoor ik nauwelijks nog te zien ben. Die twee stukken Thule zijn geleverd door Theatex uit Vinkeveen. Het waren stukjes afval voor hen en kreeg ze daarom gratis.

 

Nu maar hopen dat het nieuwe frame ook weer net zo lang meegaat.

 

/door

Mobiele poppenkast wordt vernieuwd

De mobiele poppenkast wordt zoveel gevraagd en daardoor zoveel gebruikt dat het binnenwerk van de poppenkast hoognodig aan vervanging toe is. Doordat de kast mobiel is beweegt ook het houten frame wat in de kast zit ook en daar heeft het hout van te lijden. Vooral op sommige verbindingspunten  is de kast zwak geworden en wordt het geheel door de bekleding in bedwang gehouden. Gelukkig kan ik daardoor de kast nog steeds gebruiken maar schroefjes opnieuw aandraaien helpt niet echt meer.

Daarom gaat er een nieuw binnenwerk voor de kast worden gemaakt. De afmetingen blijven wel hetzelfde.

/door

Poppentheater Cassiopeia met Koningsdag

Ook al komen koning Willem-Alexander en koningin Maxima dit jaar naar Amersfoort, Poppentheater Cassiopeia krijgen ze (helaas) niet te zien.  Mijn collega Lejo, je weet wel die van Sesamstraat met de vingers met oogjes mag wel voor ze spelen.

Poppentheater Cassiopeia speelt dit jaar om 11.15 uur eerst in Scherpenzeel en dan traditiegetrouw bij het Pannenkoekenrestaurant ‘De Waegh’ in Nijkerk. Ik ben er om 13.30 uur, 14.30 uur en 15.30 uur te zien.

Op beide locaties speel ik ‘Bennie Billenbijter’

/door