Tag Archief van: poppenkast

Een voorstelling voor dementerende ouderen

Tim en zijn opaZo heel af en toe krijg ik een aanvraag om voor dementerende ouderen een voorstelling te spelen. Dat is toch echt heel anders spelen dan voor een kinderpubliek of voor een familiepubliek waar ook opa’s en oma’s bij aanwezig zijn.  Soms zijn bij die voorstellingen dan ook kinderen aanwezig. Nodig voor de respons. Dan genieten de dementerenden van de kinderen en stiekem ook van het poppenspel. Gisteren speelde ik uitsluitend voor de ouderen. De groep was niet zo groot. Het waren 8 personen verdeeld over twee voorstellingen. Ik speelde Jan Klaassen en de baby. Omdat veel ouderen dat nog uit hun jeugd kennen. Het is ook nog eens een voorstelling die je met groot gemak voor volwassenen kunt spelen.

Spelen voor deze doelgroep is best wel een uitdaging. De reacties zijn minimaal. Doordat Jan en de baby toch wel een verhaal is dat leunt op meedoen van het publiek vereist dat, bij deze mensen, een andere manier van spelen. De interactie met het publiek valt weg. Je lost het op door de voorstelling meer gesloten te spelen. Je speelt als het ware gewoon verder op een punt waar normaal gesproken publieksreactie is gewenst.

Toch zie deze mensen ook genieten. Het natuurlijk ook even iets anders dan de normale gang van zaken. Je ziet ze genieten in stilte. Een glimlach een twinkeling in de ogen. Dat is hun manier van reageren. Of toch gewoon een antwoord geven op een vraag of commentaar geven op het spel. “Je moet hem een rotschop geven!” zei een oude dame toen Jan er vandoor ging naar de kroeg.

Ik speelde deze voorstelling met de mobiele poppenkast. Dat is in dit geval een pré. Je kunt het publiek zien en ziet dan hoe deze dementerende ouderen reageren op de poppen.

Het was een mooi en bijzonder optreden.

/door

Een voorstelling aan huis voorlopig nog de enige mogelijkheid?

Marcel is klaar met de voorstellingEen privévoorstelling is zeker nog tot 25 januari 2022 de enige mogelijkheid om een voorstelling live voor je neus gespeeld te kunnen zien. De overheid verbiedt tot die datum evenementen. Een voorstelling op school, kinderdagverblijf, BSO en peuterspeelzaal kan natuurlijk ook nog. In zekere zin kun je een voorstelling daar ook als privé optreden zien.

Een voorstelling aan huis kan. Ik kom alleen. Alleen kunnen er naast mij nog 3 andere volwassenen aanwezig zijn. Dit is slechts een advies geen verplichting of een verbod een groter aantal dan vier personen.  Ik zou zeggen doe wat je hart je ingeeft en volg je eigen gevoel hierin.

Ik kom graag een voorstelling bij je spelen.

/door

Een snel overprikkeld kind en poppenkastvoorstelling gaat dat samen?

publiek school de MarkeBijna ging een optreden voor een verjaardag niet door omdat één van de kinderen die aanwezig zou zijn te snel overprikkeld zou raken van een poppentheatervoorstelling van mij. Een kind dat snel van slag raakt als dingen anders gaan dan het gewend is en er dan dagenlang last van blijft houden.  Dat is voor het bewuste kind natuurlijk al vervelend genoeg. Maar mag het kind zo’n grote stempel op de groep drukken dat er eigenlijk niets buiten de gebaande paden mogelijk is?

Ik vind van niet. Hoe kan je er het beste mee omgaan, zodat een poppenspel voor de rest van de groep kinderen wel mogelijk wordt?  De eerste mogelijkheid is om het kind dat er niet tegen kan, niet te laten verschijnen op de dag dat de voorstelling gepland is. Of je kunt het kind wat later laten komen. Bijvoorbeeld na de voorstelling. Nog een optie is, om het op het moment van de voorstelling toch even af te zonderen van de groep en dan met het kind een andere activiteit te ondernemen. Een activiteit waar het kind niet van ondersteboven raakt. Het kind kan zich dan wel uitgesloten gaan voelen. Daarom misschien minder geschikt.

De beste oplossing

De mooiste en mijns inziens de beste oplossing is om het kind op de komst van mij en mijn voorstelling voor te bereiden. Een poosje voordat de voorstelling plaats gaat vinden vertel je tegen het kind of misschien nog beter tegen de hele groep dat er een poppentheater op visite gaat komen. Om alle spanning weg te nemen kun je mijn website laten zien en misschien zelfs een stukje van de voorstelling. Je vertelt heel duidelijk hoe het straks, als ik aanwezig ben, allemaal er aan toe zal gaan.  Je kunt zelfs zover gaan dat je een strook neemt het nog het aantal dagen tot de voorstelling en er dan iedere dag een kruis op zet of een stukje van afknipt. Gewoon op een kalenderblad iets wegstrepen kan natuurlijk ook.

Als het goed is blijft dan alleen het verlangen naar de voorstelling over en is alle spanning die zoiets ongewoons op kan leveren weg genomen. Kan zelfs een kind dat snel van slag is door nieuwe en onbekende prikkels meekijken naar een voorstelling en wordt geen kind uitgesloten.

/door

Einde schooljaar komt in zicht

Peuterspeelzaal van Kampen VlaardingenHet einde van het schooljaar 2020-2021 komt in zicht. Wat is er nu leuker om een schooljaar, dat best wel merkwaardig verlopen zal zijn, af te sluiten met een voorstelling van een poppentheater. Een poppenspel dat zich echt in levende lijve voor de kinderen afspeelt. Een spel waar kinderen op kunnen reageren en waarbij echte interactie ontstaat tussen de poppenspeler via de poppen en de kinderen.

Ik heb het gevoel dat kinderen de behoefte hebben aan echt. Aan iets dat zich in 3D voor hun neus afspeelt. Even geen beeldscherm. Hoewel ze daar aan verslingerd kunnen zijn. Kinderen naar een film laten kijken op het digibord is makkelijk.  Maar dat doen ze al zo vaak. Een poppenspel daarentegen is uniek en voor kinderen een wonderlijke en blijvende herinnering aan school. De leerkrachten kunnen dan genieten van hoe de kinderen reageren op het poppenspel en zien hoe ze er in opgaan en meeleven met de poppen. Wellicht dat stille kinderen ineens beginnen te praten, kinderen die niet stil kunnen zitten, zitten ineens vol aandacht en concentratie te kijken.

Een poppenspel van mijn poppentheater is om het gruwelwoord te gebruiken Coronaproof. De voorstelling wordt gespeeld in een kast waar je op enige afstand moet zitten om het spel goed te kunnen zien. De groepen kunnen ieder afzonderlijk komen kijken naar een voorstelling of in het geval de mobiele kast kan de poppenkast ook van groep naar groep lopen. In principe hoeft er tussen mij en het personeel van de school weinig contact te zijn.

Natuurlijk moet de deur worden open gedaan en mij de weg gewezen worden naar de speelplek. Maar vanaf daar kan ik volledig zelfstandig mijn gang gaan en hoeft er niemand van het personeel bij mijn voorbereiding voor het spelen van een voorstelling aanwezig te zijn. In feite is dat niet anders dan het altijd al ging.

Boek dus snel een voorstelling als je de kinderen een schitterend slot van het schooljaar gunt.

[maxbutton id=”19″ ]

/door

Wat het verschil is tussen Jan Klaassenspel en een sprookjesachtig poppenspel

Jan Klaassen, de baby en Kartrijn

In het begin van mijn poppenspel carrière wilde ik niets van Jan Klaassen en Katrijn weten. Groot geworden met de verhalen van Camilla Koevoets van Poppentheater Toermalijn, wilde ik ook graag in die lijn mijn verhalen gaan vertellen. Sprookjesachtige verhalen. Sprookjesachtig omdat het verhaal ook zich in de huidige tijd kan afspelen zonder allerlei sprookjesfiguren als heksen, trollen, tovenaars, koningen en prinsessen die gered moeten worden door een knappe prins.

Toch ook overeenkomsten?

Het grappige is wel dat in mijn sprookjesachtige verhalen wel allerlei elementen zitten die ook voor komen bij het Jan Klaassenspel. Verstoppen, iets niet goed verstaan, achtervolgingen en natuurlijk reacties uitlokken bij het publiek. Het gevaar bij sprookjesachtig spel dat je figuren out of character kunnen raken. Een pop valt dan eigenlijk even uit zijn rol om iets te zeggen wat niet in lijn is met het verhaal. Met andere woorden de pop zegt iets wat hij eigenlijk niet kan weten.

De verschillen

Bij het Jan Klaassenspel heb je dat niet. Dat komt omdat Jan Klaassen en Katrijn zich in de huidige tijd afspeelt. In de tegenwoordige tijd en niet in een denkbeeldige tijd zoals bij sprookjesachtig wel het geval is. Daarom leent het Jan Klaassenspel zich bij uitstek voor commentaar op de situatie die zich op dat moment afspeelt. Je kunt gebruik maken van de actualiteit. Iets dat bij een sprookjesachtig spel is uitgesloten. Doe je het wel dan verliest je voorstelling aan geloofwaardigheid.

Nog een verschil tussen beide vormen is dat Jan Klaassen een uitvergroting is van de werkelijkheid, de realiteit. De bewegingen zijn extreem groot en bijna overdreven. Het is een soort van slapstick. Op de andere manier spelen kan veel verfijnder bijna poëtisch. Sprookjesachtig kan subtieler. Jan Klaassen is meer van dik hout zaagt men planken.

Waarom nu ineens wel Jan Klaassen?

Waarom heb ik dan toch het Jan Klaassenspel omarmt en moest ik bijna 30 jaar geleden niets van weten? In de loop der jaren verdiep je je natuurlijk in het vak waar je zoveel plezier aan beleefd. Maar ik was wars van veel Jan Klaassenspelers die met de figuur een soort moraalridder gaan uithangen. Het traditionele spel is anders. Dat is hard, rauw en zelfs gewelddadig. Echter het spel herbergt een bepaalde symboliek. Daar houd ik van. Het eerste barstje in Jan Klaassen is niet leuk kwam toen ik op het festival in Meppel Wim Kerkhove het traditionele spel zag spelen. Hij was toen nog de poppenkastspeler van de Dam in Amsterdam.

Traditie moet behouden blijven

Hij begon de Jan Klaassenacademie om de traditie van het Jan Klaassenspel in ere te houden en niet verloren te laten gaan. Veel poppenspelers, jonge poppenspelers, spelen niet meer in een kast zoals Jan Klaassen eigenlijk vereist. Ik hoorde veel enthousiaste verhalen over de academie en ben hem gaan volgen nadat ik op de Dam ook de Italiaanse en Engelse versie had gezien. De academie heb ik gevolgd bij Egon Adel de huidige speler van de poppenkast op de Dam.

Ook ik wil de traditie voortzetten. Het is tenslotte cultureel erfgoed geworden. Maar ik geef er wel mijn eigen draai aan.Want het spel is wel heel traditioneel, is stereotiep en rolbevestigend. Echter dat kun je heel makkelijk doorbreken en aanpassen aan de huidige beeld van de samenleving. Dat is ook de kracht van het Jan Klaassenspel. Bovendien vanwege het traditionele karakter kun je hier natuurlijk leuk mee spelen. Waardoor je publiek er zich bewust van wordt. Een spiegel voorhouden is wat je doet. Net als een aantal cabaretiers tegenwoordig doen. Pelle en Polle

/door

Toen zag het er rond kerst heel anders uit…

poppenkast bij openbare voorstelingVol trots melde ik mijn vorige blogbericht dat ik toch een aantal keer te zien zou zijn voor de kerstdagen.

De regering heeft in al haar wijsheid besloten om hier een grote rode streep door te zetten.

Alle geplande optredens zijn geannuleerd.

Ook de tournee langs de SKA vestigingen is afgebroken.

Voorstellingen aan huis met kinderen tot en met 12 jaar kunnen nog wel.

/door

Waarom een poppenspel bij jonge kinderen succesvol is

Lees meer
/door

Repetities Jan Klaassen en de huisbaas in volle gang

De repetities van Jan Klaassen en de Huisbaas zijn in volle gang.  De tekst die ik een aantal maanden geleden heb bedacht, komt nu leuk tot zijn recht. Het grappige is dat de tekst die je van te voren hebt bedacht soms toch niet lekker bekt en dus moet veranderen.  Tijdens het repeteren ontstaan er ook nog steeds nieuwe zinnen en ideeën. Dingen waar je als je het schrijft niet op komt.

Voorbeeld

Ik zal een voorbeeld geven. Op een gegeven moment zegt de huisbaas dat hij de huur verhoogd naar 1000 Euro per maand. (50 Euro was tot dan toe de huurprijs). Jan Klaassen is het er natuurlijk niet mee eens. De huisbaas, die Pieter Pecunia heet, zegt dat in het huurcontract staat dat hij de huur zomaar mag verhogen als hij er zin in heeft. En hij heeft er ineens heel veel zin in. Dat stond nog niet in de allereerste versie.

Nog een voorbeeld. In de eerste versie eist de duivel van de huisbaas 50% van de winst en zijn ziel. Dat heb ik toch veranderd. Het is nu zo dat de duivel 50% van de winst eist of de ziel van de huisbaas. In het eerste geval moet de huisbaas altijd mee naar de hel. In het tweede geval is er de schijn dat de huisbaas niet mee hoeft als hij winst maakt. Dan trekt de duivel de huisbaas eerder over de streep om zaken met hem te doen.  Maar het is de duivel en of die zich iets aantrekt van gemaakte afspraken.

Andere dingen

Tijdens een repetitieproces loop je ook nog tegen tal van andere zaken aan waar je bij het schrijven van het verhaal nog niet aan gedacht had. Je houdt er bij het schrijven wel al rekening mee maar, soms blijkt de praktijk toch anders dan hoe je het in theorie had bedacht. Bijvoorbeeld op welke hand moet de pop zodat het spel vlot door kan blijven gaan. Dan blijkt ineens een pop op de andere hand praktischer te zijn voor een sneller verloop dan dat je in je gedachten had bedacht.

Of je komt er ineens achter dat de drietand van de duivel toch wel aan de grote kant is waardoor hij moeilijker te bespelen valt. Dat de slapstick van Jan Klaassen sneller te zien valt in de donkerte van de kast als hij een wit koordje heeft in plaats van zwart.

Langzaam vallen alle puzzelstukjes tijdens de repetities op hun plaats. Dan ineens is de voorstelling zeewaardig genoeg om uit geprobeerd te gaan worden.

Wil je hem graag als een van de eerste zien? Schrijf je in op mijn lijst. Dan stuur ik je een mailtje met daarin een schitterende aanbieding  en  ontvang je ook nog eens een leuk poppenkastje waarmee je zelf direct aan de slag kunt gaan. Wie wil dat nu niet?

Klik hier voor het in bezit krijgen van de poppenkast en aanbieding

/door

Waarom ik nog steeds in een poppenkast speel

Als een van de weinige beroepspoppenspelers speel ik nog steeds in een poppenkast. De meeste collega’s zijn uit de kast gekomen en spelen op een tafel of in een (groot) decor. Waarom ik dan (nog) niet?

Spelen in een poppenkast biedt veiligheid. Als het goed is ziet niemand je en dat is wel zo prettig.  Spelen in een poppenkast heeft het grote voordeel dat je niet zo afhankelijk bent van de omgeving waarin je staat. Het theatrale speelt zich immers af  in de poppenkast en hoef je geen grote zwarte lappen mee te nemen om de omgeving van de speelplek of achtergrond mee af te dekken omdat, bijvoorbeeld het wandrek anders een verstoring geeft in je speelruimte. Bij een poppenkast heb je dat probleem niet. Je kijkt als het ware in een andere wereld die gevangen zit in de poppenkast.

Een ander groot voordeel is dat je niet veel opslagruimte nodig hebt om je poppen en decors kwijt te kunnen. Speel je in een decor heb je vaak toch grote decorstukken nodig om je verhaal te kunnen vertellen.  Die moet je toch als je niet speelt ergens laten.  Collega’s die in zichtbaar spelen in een decor hebben vaak veel meer spullen bij zich dan ik met mijn poppenkast.

Ook vind ik het belangrijk dat poppenspel ook nog steeds in een poppenkast te zien blijft. Dat het publiek niet ziet dat ik de poppen aan het bespelen ben. Dat het net lijkt of de poppen echt onafhankelijk levende wezens zijn. Vooral dat vind ik er heel erg leuk aan. Langzaam is deze vorm van poppenspel toch aan het verdwijnen. Jonge collega’s kiezen er voor om niet meer in de kast te spelen. Spelen in een poppenkast kan fysiek zwaar werk zijn. Zeker als je iedere voorstelling met je handen boven je hoofd aan het werk bent. Daar heb ik afwisseling in gevonden door voorstellingen te spelen in de mobiele poppenkast. Dan speel je meer voor je gezicht dan boven je hoofd.

Bij het schimmentheater speel ik min of meer wel zichtbaar. Omdat ik dan achter het scherm sta en je mij kan zien. Maar spelen in de poppenkast blijft leuk. Vooral de verwondering van kinderen als je weer uit de kast stapt na het poppenspel. Dat ze verbaasd zijn dat ik het allemaal in mijn eentje heb gedaan.

 

/door

Geslaagd!

certificaat Jan Klaassen AcademieOp 16 mei was het zover. Op de dag dat Ajax gehuldigd werd vanwege de landstitel had ik mijn eindpresentatie van mijn Jan Klaassenspel. Een variant op Jan Klaassen en de baby. Al de 7 cursisten moesten een stukje spelen in de poppenkast. De poppenkast van de Dam wel te verstaan. Welke poppenspeler wil dat nou niet?  Eerst kwam Luc, een Belg, met zijn verhaal over de verjaardag van Katrijn. Daarna kwam Dennis met zijn variant op Jan Klaassen en de baby. Toen was Mieke aan de beurt met Jan Klaassen en de huisbaas die verdacht veel weg had van de prins met de enorme bril. 

Toen was ik aan de beurt met mijn variant op Jan Klaassen en de baby, waarin Don Juan het aan stok krijgt met Jantje het zoontje van Jan en Katrijn. Na mij kwam Jannie met Katrijn gaat op zangles bij mevrouw Koolmees. Daar weer na was Jacqueline met Jan Klaassen en de rat en de hekkensluiter was Lucienne met Jan Klaassen en de boef/ afwasmachine.

Een aantal had ook familie meegenomen en naast Egon Adel,  de huidige poppenspeler van de Dam in Amsterdam, was ook zijn voorganger Wim Kerkhove aanwezig. De cursuslocatie, het Torpedotheater, heeft Wim samen met een vriend gemaakt en ingericht. Toen heette het nog Pantijn.

Iedereen vond mijn stukje heel erg leuk en goed. Egon is helemaal weg van mijn Jan Klaassenpop en Wim Kerkhove was ook zeer complimenteus.  Na afloop gingen alle nieuwe Jan Klaassens met Egon samen op de foto en zongen ze nog een loflied op de cursusleider.

Nu worden we losgelaten om overal Jan Klaassen en Katrijn met hun verhalen te gaan laten zien.

De Jan Klaassen Academie is een aanrader!

/door